Fireworks Over The Sea (1951)

Tytuł angielski: Fireworks Over The Sea

Tytuł oryginalny: 海の花火 / Umi no hanabi

Reżyseria: Keisuke Kinoshita Scenariusz: Keisuke Kinoshita

Studio: Shochiku

Premiera: 25.10.1951

Obsada: Michiyo Kogure, Yōko Katsuragi, Rentarō Mikuni, Teruko Kishi, Chishū Ryū, Isuzu Yamada, Chieko Higashiyama, Takashi Miki, Keiko Tsushima, Takeshi Sakamoto, Toshiko Kobayashi i inni.

O czym:

Rodzina Kamiya próbuje utrzymać biznes rybołówczy zmagając się z problemami finansowymi, niemoralnym kapitanem i konfliktującymi ze sobą emocjami.

Omówienie:

W okresie między Carmen Comes Home i Carmen's Innocent Love Keisuke Kinoshita wyreżyserował dwa filmy: Boyhood oraz Fireworks Over The Sea. Drugi z nich to z jednej strony klasyczna dla Kinoshity pozycja, pełna melodramatyzmu i sentymentalizmu; z drugiej jednak zaskakuje wprowadzeniem elementów kryminalnych, a nawet nieśmiałych scen akcji.

Fireworks Over The Sea przygląda się losom rodziny, jaka podjęła nie do końca przemyślaną decyzję wkroczenia w przemysł rybny, co skierowało na nią uwagę ze strony biznesowych oszustów, dwulicowych krewnych oraz – charakterystycznie dla ówczesnych dramatów – otworzyło drzwi na czasem szkodliwe romanse, jak również na nie zawsze pożądane zaaranżowane małżeństwa. Jak pamiętamy z poprzednich obrazów Kinoshity, jeśli w jego filmie pojawia się bohater tragiczny (zbiorowy czy indywidualny), to los będzie mu rzucał pod nogi kłodę za kłodą i nie da mu chwili wytchnienia praktycznie do finalnych scen. Tak też jest i w omawianej produkcji.

Jej akcja rozpoczyna się w 1949 roku. Data ta wyraźnie wskazuje, że Fireworks Over The Sea będzie dotykać kwestii społecznych, szczególnie związanych z powojennymi rozwarstwieniem oraz biedą w Japonii. Miejscem akcji jest portowe miasto Yobuko, gdzie dwóch braci Kamiya – Tarobei (Chishū Ryū) i Aikawa (Takeshi Sakamoto) – zarządza małą firmą, zajmującą się rybołówstwem. Ich działalność stoi w obliczu upadku, gdyż jeden z zatrudnionych przez nich kapitanów statków kradnie ryby i sprzedaje je na czarnym rynku, będącym plagą powojennej Japonii i miejscem wyzysku biednych. Szczęście uśmiecha się do nich, gdy do miasteczka wraca stacjonujący w Yobuko podczas wojny Shogo (Takashi Miki). Choć jego przybycie jest związane z miłością wobec córki Tarobeia Mie (Michiyo Kogure), to okazuje się on pomocny w kwestii odnalezienia nowego kapitana, jakim zostaje jego przyjaciel Yabuki (Rentarō Mikuni).

Jedna z głównych trudności, której musi stawić czoła rodzina Kamiyów wynika bezpośrednio z ciężkich warunków gospodarczych panujących w kraju. Charakterystycznie dla Kinoshity protagoniści są osobami bez skazy, uczciwymi i dobrodusznymi, lecz w świecie pełnym finansowych trudności, rodzących chciwość i egoizm, ich dobroć jest postrzegana za słabość. Stąd też są oni wykorzystywani, atakowani i oszukiwani niemal z każdej strony. Kinoshita niestety mocno zapędza się w zarzucaniu problemami bohaterów, co wynika niemal groteskowym przejaskrawieniem ich sytuacji, powodującym wrażenie zagubienia realizmu na rzecz zbyt nachalnego moralizatorstwa, zresztą nieraz będącego bolączką reżysera (vide The Good Fairy). Po pewnym czasie bohaterowie decydują się walczyć z zepsutym systemem, lecz – tym razem zupełnie niepodobnie do Kinoshity – wiara Tarobeia w możliwość odniesienia zwycięstwa jest chwiejna, co sprawia, że jest on podatny na pokusy osiągnięcia sukcesu na skróty. Stanowi to furtkę dla introdukcji postaci Miwy (Yōko Katsuragi), dziewczyny, której bogaty ojciec obiecuje Tarobeiowi finansową pomoc pod warunkiem, że syn Tarobeia ożeni się z nią. Wprowadzenie wątku aranżowanych małżeństw pozwala filmowi podjąć kilka kolejnych tematów, między innymi temat mentalnego rozdarcia kobiet (Miwy i Mie) między pogonią za własnymi marzeniami, a postrzeganym jako tradycyjne i – zatem – pożądane społecznie poświęcenie się dla rodziny oraz temat traktowania przez rodziców swoich dzieci jako narzędzi do osiągania własnych celów, co stanowi o krytyce tradycyjnego procederu aranżowanych małżeństw. Oczywiście Kinoshita nie powstrzyma się również przed skierowaniem kilku gorzkich konstatacji względem (pułapki) społecznych konwenansów. Podobny do wątku Miwy jest wątek dotyczący Shogo, którego bratowa (Isuzu Yamada) próbuje ożenić z jej bratanicą (Keiko Tsushima) z przyczyn służących jej, a nie jego interesowi. Na tym romantyczno-społeczne zapasy się jednak nie kończą. W filmie pojawia się także gejsza (Toshiko Kobayashi), stanowiąca obiekt pożądania złego kapitana; ona sama zaś zakochuje się we wspomnianym Yabukim, a ten z kolei zakochuje się w Mie.

To w liczbie postaci i wątków objawiają się największe wady Fireworks Over The Sea. Jest ich tak wiele, że Kinoshicie nigdy nie udaje się złączyć ich w zwartą strukturę ani też wykreować w pełni zrealizowanych bohaterów. Podobnie negatywnie na film wpływa jego gatunkowa różnorodność skacząca między nachalnie ckliwym melodramatem, społecznie zaangażowanym kinem, a nawet kinem gangsterskim i akcji. Produkcja przez to charakteryzuje się sporym chaosem, nigdy nie odnajduje swojego głosu i jej tok narracji pozostaje permanentnie poszarpany i niepoukładany. Najpewniej przynajmniej częściowo jest to rezultatem skrócenia okresu produkcyjnego filmu, spowodowanego podróżą reżysera do Francji. Ostatecznie więc choć przyzwoicie zmontowany, posiadający kilka atrakcyjnych ujęć oraz świetną obsadę Fireworks Over The Sea okazuje się być jedną z gorszych i rozczarowujących pozycji w bogatym dorobku Keisuke Kinoshity.